Tính cách Khế Bật Hà Lực

Xem trọng đại cục

Sau trận đánh ở Đột Luân Xuyên, triều đình hạ chiếu úy lạo ở Đại Đấu Bạt Cốc, Tiết Vạn Quân bài xích Hà Lực, khoe khoang công trạng của mình, ông không kìm được giận, bạt đao đứng dậy, muốn giết ông ta, chư tướng phải khuyên ngăn. Sau khi trở về, Đường Thái Tông trách cứ Hà Lực, ông trình bày việc Vạn Quân thất bại; Thái Tông giận, muốn giải chức của ông ta, đem thụ cho Hà Lực, ông cố từ chối rằng: “Nếu vì thần mà giải chức của Vạn Quân, e rằng chư Phiên nghe được, cho rằng bệ hạ trọng Phiên khinh Hán, quay sang vu cáo, hùa nhau làm bậy. Lại thêm Di Địch thiếu hiểu biết, ngỡ rằng bề tôi Hán đều là loại ấy, không phải là cách hay để vỗ về người ở xa.” [1][2][3]

Thái Tông xem trọng lời ấy, nên thôi. Sau đó Thái Tông thăng quan chức cho Hà Lực, giáng sắc gả con gái tông thất là Lâm Thao huyện chúa [1][2][3]. Về sau Hà Lực tham chiến ở Cao Câu Ly, bị thương giữa vòng vây, được em trai của Vạn Quân là Vạn Bị cứu ra.

Thề không phản Đường

Vào lúc các thủ lĩnh của bộ lạc Khế Bật đều tranh nhau quy phụ Tiết Duyên Đà, uy hiếp mẹ và em của Hà Lực cùng đi. Hà Lực về thăm mẹ, nghe tin thì kinh sợ, nói: “Chúa thượng có hậu ân với bọn mày, lại trọng dụng ta, sao có thể nhẫn tâm làm việc phản nghịch?” Các thủ lĩnh đều nói: “Khả đôn [19] với đô đốc đã đến nơi rồi, sao còn không đi?” Hà Lực đáp: “Em ta là Sa Môn hiếu thảo, có thể phụng dưỡng mẹ ta, còn ta phải đem thân báo ơn nước, rốt cục không thể đi được!” Vì thế bọn họ cùng nhau bắt ép Hà Lực đi gặp Chân Châu khả hãn. Đến trước nha trướng, Hà Lực ngồi xoạc hai chân, rút bội đao quay mặt về hướng đông, hô rằng: “Há có liệt sĩ Đại Đường chịu nhục ở Phiên đình; thiên địa nhật nguyệt, xin biết cho lòng ta!” rồi cắt tai trái để tỏ chí mình không chịu khuất phục. Chân Châu khả hãn giận, muốn giết Hà Lực, nhưng vợ ông ta can ngăn, nên thôi [1][2][5].

Ban đầu, Thái Tông nghe tin Hà Lực đi gặp Chân Châu khả hãn, cho rằng đó không phải là ý muốn của ông. Có người gièm rằng: “Lòng người ta quyến luyến quê hương, Hà Lực nay vào đất của Tiết Duyên Đà, như cá gặp nước vậy!” Thái Tông nói: “Không phải đâu! Lòng người này như sắt đá, ắt không phản bội ta!” Đến khi có sứ giả từ Tiết Duyên Đà đến, thuật lại hành vi của Hà Lực, Thái Tông khóc mà nói với quần thần rằng: “Khế Bật Hà Lực quả nhiên như vậy!” [1][2][5]

Đường Thái Tông băng (649), Hà Lực xin được tuẫn táng, Đường Cao Tông hạ dụ chỉ không cho [1][2][17].

Không oán nghĩa sĩ

Sau khi quân Đường chiếm được thành Bạch Nhai, Thái Tông giáng sắc tìm người đâm Hà Lực, chính là Cao Đột Bột, giao cho Hà Lực để ông tự tay giết hắn ta. Hà Lực tâu rằng: “Chó ngựa còn vì chủ, huống hồ con người? Hắn vì chủ mình, nên liều mạng đâm trúng thần, đúng là kẻ sĩ có nghĩa dũng. Vốn không quen biết, sao lại oán thù?” Bèn tha cho hắn ta [1][2][8].